Saturday, March 23, 2019

Курт Воннегутын лекц

Америкийн зохиолч Курт Воннегут гэж нэлээн анархист маягийн нөхөр байлаа. Зайлуул саяхан 2017 онд өөд болсон. Олон хоржоонтой роман, тууж, өгүүллэгүүд бичсэн түүний "Ирээдүйд бичих захидал"-ыг манай ЧҮНДЖ хуудаснаа орчуулж гаргаж байсан удаатай. Тэрээр нэгэнтээ гоё өгүүллэг бичихэд хэрэгтэй найман зөвлөгөө өгсөн байдаг юм. Олныг эс өгүүлэн түүнийг нь хүргэсү.


  1. Огт танихгүй хүний цагийг ашиглахдаа тухайн хүнд цаг дэмий үрлээ дээ гэж бодогдуулахгүй байх хэрэгтэй. 
  2. Уншигчийн дэмжих ганц ч болтугай дүр өгөх хэрэгтэй. 
  3. Дүр болгон ямар нэг юм хүсч байх хэрэгтэй, ганц аяга ус ч болох нь ээ. 
  4. Өгүүлбэр болгон дүрийг илчлэх эсвэл үйлдлийг урагшлуулах гэсэн хоёр зүйлийн нэгийг хийх ёстой. 
  5. Төгсгөлд аль болох ойрхон эхлэ. 
  6. Садист бай. Гол дүр чинь хичнээн эелдэг энхрий, гэмгүй танхил байсан ч тэдэнд маш муу зүйл удаа дараа тохиолдуулж, уншигчддад тэдний хэр нуруутай гэдгийг нь харуул. 
  7. Ганц хүнд л таашаал өгөхөөр бич. Хэрвээ цонхоо дэлгээд хамаг ертөнцтэй нөхцвөл чиний өгүүллэг хатгаа тусчихна. 
  8. Уншигчдадаа аль болох хурдан, аль болох их мэдээлэл өг. Түгшүүр, хүлээлтийг чөтгөр аваг. Юу болж байгаа, яагаад, юунаас болоод гэдгийг уншигч бүрэн ойлгож, сүүлийн хуудсууд нь жоомонд идүүлчихвэл яаж дуусгахаа мэддэг байх ёстой. 


***

Курт Воннегутын 2004 оны 2-р сарын 4-ний өдөр нэг ийм лекц тавьж байсан байна. Өөр өөр зохиолуудын хэлбэрийг ийнхүү тайлбарлаж дуусаад хамгийн сүүлд иймэрхүү зүйл ярьжээ.

"...Маш сайхан зүйл тохиоход түүнийг анзаарч “Хүлээгээрэй, ийм юмыг аятайхан гэхгүй юм бол өөр юуг аятайхан гэхийг би мэдэхгүй юм” гэж хэлж сураад байгаа. Магадгүй та ч бас ийм зуршилтай болж болох юм шүү.
Тэгэхээр ингэе, би хэр удаан ярьснаа мэдэхгүй байна. 45 минут л ярих ёстой юм байгаам. За яах вэ, цааш ярих эсэхийг гар өргөөд л шийдчихье. Энд байгаа бүх хүмүүст хамаатай юм. Нас, хүйс, оюутан, багш ялгаагүй. Та бүхний хэд нь энэ боловсролын салбараар хүмүүжиж байх хугацааныхаа турш, бага сургууль, ахлах, их сургууль, их сургуулиас хойш гээд, аль ч хамаагүй үедээ чиний амьдралыг баяр баясгалан, бахархал хүндлэлтэй болгодог тийм багштай байсан бэ? Тийм багштай байсан хүн нь гараа өргөөч. Сайн байна. Тэгвэл одоо тэр багшийнхаа нэрийг дэргэдээ суугаа хүнд хэлэхгүй юу.
Болсон уу? Ийм л юмыг аятайхан гэхгүй юм бол өөр юуг аятайхан гэхийг би мэдэхгүй юм. Хөгжим өгнө үү."


гэж хэлээд лекцээ дуусгаж, юм бичсэн самбарыг тойрон бүжиглэсээр гарч оддог. Ер нь нэлээн ухаалаг хүн байсан санагддаг юм.

Мэдээлэл бэлтгэсэн: Д.Цогчулуун (ЧҮНДЖ)
Жич: Энэ бичлэг дээрх лекцийн өөр нэг хувилбарыг энэхүү линкээр орж уншаарай.
https://www.brainpickings.org/2012/11/26/kurt-vonnegut-on-the-shapes-of-stories/

No comments: