С.Анударын 4 биш 4 туужийн тухай

За тэмцээний тэмдэглэл явсан шүү хө.  (Тэмцээнд оролцохоор бичсэн юм.)

Философи гэсэн номыг авах шунал хөдөллөө. Тэгэхдээ юуны тухай тэмдэглэл бичдэг билээ гэж хэсэг бодов. Баахан номны нэрнүүд, номон дээр гардаг газар усны нэрс, үйл явдлууд, он сарууд гээд бөөн хэрэгтэй, хэрэггүй мэдээллүүд замбараагүй хөглөрч эхэллээ. Ийм ч юм бичье, тийм ч номны тухай гэхчлэн түмэн нэрс эргэлдэв. 

Тэгээд бодоод сууж байтал энэ их замбараагүй бодлууд дээхнэ үед миний уншиж байсан нэг туужтай их төстэй санагдав шүү. Уншиж байсан хүнтэй тэр бүр таараад байдаггүй нэг тийм тууж байдаг юм. Манай найз нараас хэд хэдэн хүн уншсан байдаг л даа. Үнэндээ тэд нараас анх мэдэж уншсан хэрэг. Зохиосон хүн нь их залуудаа бичээд, бас их залуудаа өөд болсон. 

Туужийн хэсгээс эш татвал:

Би – Нэг өдөр амьдарсан бол нэг өөдгүйтсэн гэсэн үг. 

Даваа – Тийм, хүн болгон амьдарсан, амьдарсан бүгдээрээ адгийн новш. Дараа нь үхээд ч нэмэргүй.

Би– Тийм. Ялангуяа хөгшчүүл. Гучаас илүү наслах бол өөдгүйтэл биш, завхай гэмт хэрэг.

Ингэж бичиж байсан хүн хорь гаруйхан насандаа өөд болсон нь их нууцлаг санагддаг байж билээ. Циркийн баруун хойно байдаг Хангай зочид буудлаас үсэрсэн гэнэ лээ гэсэн нэг цуурхал ч сонсож байсан удаатай. 

Зохиогчийн тухай яриаг цэглэж тууж руугаа оръё. Энэ туужийн нэр “4 биш 4”. Үйл явдлаараа хоорондоо сүлбэлдсэн тусдаа дөрвөн үйл явдлыг өгүүлэх дөрвөн бүлэг. Эхний хоёр бүлэгт гол үйл явдлууд нь ямар нэгэн дэс дараалалгүйгээр өрнөнө. Анх уншихад арван жилийн хүүхдийн замбараагүй зохион бичлэг шиг юм л байна гэж бодогдохоор боловч унших тусам намайг улам татаж байлаа. Бичлэгийн хэлбэр үнэхээр онцлог. Анх уншиж дуртай болсноосоо хойш жилдээ юм уу эсвэл хоёр жилдээ нэг удаа заавал уншдаг болсон юм. 

Унших тусам зохиолчийн ямар мундаг мэдрэмжтэй хүн байсныг анзаарч байх жишээтэй. Нийлмэл бүтэцтэй өгүүлбэр бараг байхгүй. Энгийн, ганц хоёр үгнээс бүрдсэн өгүүлбэр зонхилох учраас уншигчаас асар их анхаарал шаарддаг. Ялангуяа над шиг үйл явдлыг өөртөө нарийн төсөөлж унших дуртай хүнд энэ ёстой тамын ажил байлаа. Гэхдээ гоё ёо-ёо гэдэг шиг кайфтай байсан л даа. 

Номыг ер нь хүмүүс янз бүрээр уншдаг байх. Чимээгүй сууж, хэвтэж, эсвэл гадаа хүүхдийн тоглоомын талбай дээр, гэртээ хөгжим сонсоод гэх мэтээр. Би энэ туужийг бараг бүх байдлаар уншиж үзсэн байх. Эхний хэдэн тохиолдол ч санаандгүй болсон байх, харин сүүлдээ би аль болох өөр өөр нөхцөлд уншиж үзэхээр өөр мэдрэмж төрдөг юм биш байгаа гэж бодоод туршилт хийдэг болоод байгаа. 

Тууж дээр нэр дурдагддаг рок хамтлагуудын дуунуудыг сонсож байгаад унших юм бол хамгийн их кайфыг өгнө гэдгийг та бүхэндээ баяртайгаар мэдэгдье. Мэдээж тэр хөгжмийг та өөрөө сонирхдог бол шүү дээ. Sex Pistols, Metallica, Kreator гэх зэрэг тухайн үед моодонд орж байсан мундаг рок хамтлагуудын дуунууд тэгснээ 90-ээд оны Оросын рок хамтлагийн дуунууд гэх мэт. Ихэнх хүмүүсийн сонсдоггүй хамтлагууд. 

Гэхдээ энэ ном ч өөрөө бас хүн болгоны сонирхож уншаад байдаг ном биш. Баргийн хүн энийг хараад огт ойлгосонгүй, таалагдсангүй гэхчлэн гоочлох юм билээ. Би өөрөө тийм мундаг болчихоод уншаад байгаа ч юм биш л дээ. Зүгээр л ном дээр гарч байгаа үйл явдал, баатруудын бодох сэтгэх үелзлэл нь минийхтэй нийцэж байгаа хэрэг. Хэрвээ та өнөөдрийг хүртэл энэ зохиолч, энэ зохиолын тухай сонсоогүй байсан бол танд танилцуулахдаа таатай байна. Хэрвээ өмнө нь мэддэг байсан бол дахиад нэг уншаарай. 

Гэр бүл, төрөл төрөгсдөд нь эвгүй сэтгэгдэл төрүүлэхээр бичсэн бол уучлаарай. Ялангуяа тэр Хангай зочид буудлын тухай хэсэг дээр. Хүнээс анх тэр талаар сонсож, энэ номыг унших болсон болохоороо бичихгүй байж чадсангүй, ойлгоорой. 

Утгагүй нуршиж бавтнасан Цогоо

2013.12.18