Хүмүүс энэ нэвтрүүлэг үзчихээд их сүржигнэцгээж байна аа. Нарийн царигтай төмөр зам барьвал Хятадууд танк зөөгөөд оруулаад ирэх ч юм шиг. Орос, Украйны асуудлыг жишээ болгож ярьж байх юм. Крымыг тасалж өгсөн, тэрнийгээ буцааж авч байгаа явдал гэж би хараад байгаа.
Манайх Хятад хоёрын асуудал бол бүүр эсрэгээрээ. Яг ярих юм бол бид нар харин монгол хэлээр ярьдаг Өвөр Монголоо авмаар байна, хэл ус, бичиг, соёл, зан заншил бүгд Монгол учраас тэднийг Монгол улсын нэг хэсэг мөн гэж үзэж байгаа гээд цэрэг оруулж болно шүү дээ.
Даврах юм бол Монголууд Хятадыг эзэлж байсан, сүүлд нэг улсын бүрэлдэхүүнд байгаад хоёул тусгаар улс болсон гэж маргаад Хятадуудыг өөртөө нэгтгэнэ гэж ярьж ч болно. Манайхан өөрсдөө жижигрээд байх юм. Үнэхээр Чингисийн Монгол, дэлхийг эзэгнэж байсан улсын үр сад гэж цээжээ балбаад баймаар байгаа юм бол Хятадаас юундаа айгаад байдгийн.
Манайхан нэг юмыг ойлгох хэрэгтэй. Төрийн толгойд одоо хэн байгаа нь хамаагүй Монгол улс гэж байна. Энэ бол бие даасан тусгаар улс, үндэстэн. Энэ улсын дотоод амар амгалан, нэгдмэл байдал хамгийн чухал. Талцаж муудалцаад манайхнаас өөр хэн ч хохирохгүй. Суртал ухуулгын чанартай, захиалгат нэвтрүүлэг үзчихээд ард нийтээрээ ингэж туйлширч харайх бол зөв зүйл биш шүү. Эрлийз, хурлийз, ортоом гэж хүнийг доромжилж өөрийн хүн чанарыг гээх ч гэсэн сайн юм биш. Би бол ямар эцэг эхээс төрөх нь хамаагүй Монгол улсын иргэн бол Монгол хүн гэж үздэг. Чухамдаа Хятадын эрлийз гэж хэн нэгнийг гадуурхаж байгаа нь чи дөрвөд, би халх гэж байгаагийн арай түвшин ахисан хэлбэр гэж үзэж байгаа. Хүнийг яс үндэс, угсаа гарвалаар нь ялгаварлан гадуурхаж байгаагийн хэлбэр биш үү?
Компьютерын урд суугаад интернэтээр хэн нэгнийг "Дэлхийгээс зайл, үхвэл таарна, ичтэл нь шэйр хий, буудаж ал" гэх мэтээр бичих амархан. Бас интернэтээр эх оронч болж харагдах ч амархан. Чи өөрийн тунхаглаад байгаа юмаа биеэрээ хийж үзүүлж, үлгэр болж явах харин хэцүү байх шүү. Фотошопоор эвлүүлсэн хэдэн зургийг шэйр хийснээр эх оронч болчихгүй, наадхыг чинь маус хөдөлгөж чаддаг захын хүүхэд ч хийчихнэ.
Өөрсдөө сүргээрээ гадаадад очиж хар ажил хийдэг, өч төчнөөн мөнгө төлж хамаг сайхан залуу үеэ харийн орон руу мөнгө хийлгэхээр явуулчихдаг байж тэдний хийх ёстой байсан ажлыг хийхээр орж ирсэн гадаадын ажилчдыг зайл гэж хөөх нь зөв юм уу? Ид сайхан залуу насан дээрээ яваа эрчүүдээ гадагшаа экспортолчихоод тэдний насны эмэгтэйчүүдийг хэнтэй нийлүүлэх гэж байгаа юм. Бидний өөрсдийн л буруу. Эх оронч хүмүүс байсан бол тэгж харийн улсын ажлын капитал болж явахгүй дээ.
Гадаадад хумсаа мэрэх шахам ажиллаж байгаад ирсэн Монголчууд энд яг тэрэн шигээ ажиллахыг хүсдэггүй л юм шиг харагдаад байгаа. Тэгээд барилга барихаар, машин засахаар ирсэн хятад, вьетнамуудыг муухай гадуурхана. Ер нь тэгээд өөрсдөө чаддаг байж байж бусдыг жийдэг байх хэрэгтэй л дээ.
Манайхны нийтлэг дутагдал байгаа. Өөрөөс нь сайн хүн ороод ирвэл тэрнийг яаж зайлуулах вэ гэсэн бодол түрүүлж орж ирдэг. Уг нь бол яаж тэрэн шиг болох вэ, эсвэл яаж тэрнээс илүү болох вэ гэж бодох ёстой баймаар. Хамт ажиллаад илүү амжилтад хүрье ч гэж бодож болох шүү дээ.
Бухимдал төрөөд ганц хоёр өгүүлбэр бичье гэсэн чинь бөөн юм болчихлоо. Манайхан ойлгоно биз дээ. Нийтээр нь бухимдуулж, нийгмийг ууртай байлгах нь хэнд ашигтай юм бол доо? Монголд байгаа бүх гадаадуудыг хөөж гаргах гээд байгаа ч юм шиг харагдах юм заримдаа. Хамтарч ажиллаж байж л хөгжилд хүрэх ёстой шүү дээ. Хамаг гадаадаа хөөж гаргачихаад Тундрын чукча нар шиг хэдүүлхнээ л байж байх санаатай юм болов уу?
Манайх Хятад хоёрын асуудал бол бүүр эсрэгээрээ. Яг ярих юм бол бид нар харин монгол хэлээр ярьдаг Өвөр Монголоо авмаар байна, хэл ус, бичиг, соёл, зан заншил бүгд Монгол учраас тэднийг Монгол улсын нэг хэсэг мөн гэж үзэж байгаа гээд цэрэг оруулж болно шүү дээ.
Даврах юм бол Монголууд Хятадыг эзэлж байсан, сүүлд нэг улсын бүрэлдэхүүнд байгаад хоёул тусгаар улс болсон гэж маргаад Хятадуудыг өөртөө нэгтгэнэ гэж ярьж ч болно. Манайхан өөрсдөө жижигрээд байх юм. Үнэхээр Чингисийн Монгол, дэлхийг эзэгнэж байсан улсын үр сад гэж цээжээ балбаад баймаар байгаа юм бол Хятадаас юундаа айгаад байдгийн.
Манайхан нэг юмыг ойлгох хэрэгтэй. Төрийн толгойд одоо хэн байгаа нь хамаагүй Монгол улс гэж байна. Энэ бол бие даасан тусгаар улс, үндэстэн. Энэ улсын дотоод амар амгалан, нэгдмэл байдал хамгийн чухал. Талцаж муудалцаад манайхнаас өөр хэн ч хохирохгүй. Суртал ухуулгын чанартай, захиалгат нэвтрүүлэг үзчихээд ард нийтээрээ ингэж туйлширч харайх бол зөв зүйл биш шүү. Эрлийз, хурлийз, ортоом гэж хүнийг доромжилж өөрийн хүн чанарыг гээх ч гэсэн сайн юм биш. Би бол ямар эцэг эхээс төрөх нь хамаагүй Монгол улсын иргэн бол Монгол хүн гэж үздэг. Чухамдаа Хятадын эрлийз гэж хэн нэгнийг гадуурхаж байгаа нь чи дөрвөд, би халх гэж байгаагийн арай түвшин ахисан хэлбэр гэж үзэж байгаа. Хүнийг яс үндэс, угсаа гарвалаар нь ялгаварлан гадуурхаж байгаагийн хэлбэр биш үү?
Компьютерын урд суугаад интернэтээр хэн нэгнийг "Дэлхийгээс зайл, үхвэл таарна, ичтэл нь шэйр хий, буудаж ал" гэх мэтээр бичих амархан. Бас интернэтээр эх оронч болж харагдах ч амархан. Чи өөрийн тунхаглаад байгаа юмаа биеэрээ хийж үзүүлж, үлгэр болж явах харин хэцүү байх шүү. Фотошопоор эвлүүлсэн хэдэн зургийг шэйр хийснээр эх оронч болчихгүй, наадхыг чинь маус хөдөлгөж чаддаг захын хүүхэд ч хийчихнэ.
Өөрсдөө сүргээрээ гадаадад очиж хар ажил хийдэг, өч төчнөөн мөнгө төлж хамаг сайхан залуу үеэ харийн орон руу мөнгө хийлгэхээр явуулчихдаг байж тэдний хийх ёстой байсан ажлыг хийхээр орж ирсэн гадаадын ажилчдыг зайл гэж хөөх нь зөв юм уу? Ид сайхан залуу насан дээрээ яваа эрчүүдээ гадагшаа экспортолчихоод тэдний насны эмэгтэйчүүдийг хэнтэй нийлүүлэх гэж байгаа юм. Бидний өөрсдийн л буруу. Эх оронч хүмүүс байсан бол тэгж харийн улсын ажлын капитал болж явахгүй дээ.
Гадаадад хумсаа мэрэх шахам ажиллаж байгаад ирсэн Монголчууд энд яг тэрэн шигээ ажиллахыг хүсдэггүй л юм шиг харагдаад байгаа. Тэгээд барилга барихаар, машин засахаар ирсэн хятад, вьетнамуудыг муухай гадуурхана. Ер нь тэгээд өөрсдөө чаддаг байж байж бусдыг жийдэг байх хэрэгтэй л дээ.
Манайхны нийтлэг дутагдал байгаа. Өөрөөс нь сайн хүн ороод ирвэл тэрнийг яаж зайлуулах вэ гэсэн бодол түрүүлж орж ирдэг. Уг нь бол яаж тэрэн шиг болох вэ, эсвэл яаж тэрнээс илүү болох вэ гэж бодох ёстой баймаар. Хамт ажиллаад илүү амжилтад хүрье ч гэж бодож болох шүү дээ.
Бухимдал төрөөд ганц хоёр өгүүлбэр бичье гэсэн чинь бөөн юм болчихлоо. Манайхан ойлгоно биз дээ. Нийтээр нь бухимдуулж, нийгмийг ууртай байлгах нь хэнд ашигтай юм бол доо? Монголд байгаа бүх гадаадуудыг хөөж гаргах гээд байгаа ч юм шиг харагдах юм заримдаа. Хамтарч ажиллаж байж л хөгжилд хүрэх ёстой шүү дээ. Хамаг гадаадаа хөөж гаргачихаад Тундрын чукча нар шиг хэдүүлхнээ л байж байх санаатай юм болов уу?
