АРСЭН ВЭНГЭР: “ХАНГАЛТТАЙ ЧАДВАРТАЙ БОЛ ЧАМД БОЛОМЖ БИЙ”

Хөлбөмбөгийн бүхий л түүхийн турш хамгийн тод гэрэлтэх одод нь төвийн довтлогч нар байлаа. Гоолдогчид, тоглолтыг эргүүлэгчид, багийн билэг тэмдгүүд. Пеле, Эсебио, Герд Мюллер, Ромарио, Рональдогоос авахуулаад орчин цагийн суутнууд болон Криштиано Рональдо, Месси гээд довтлогч нар л үргэлж хамаг магтаалыг хамж байв.

Гэвч сүүлийн хэдэн жилд шилдэг зэрэглэлийн төвийн довтлогч нар эрс багассаныг Арсэн Вэнгэр анзаарчээ. Өнгөрөгч зуны наймааны цонхоор Арсенал маань өч төчнөөн довтлогчидтой нэр холбогдож байсан боловч эцсийн эцэст тэдгээрийн аль нь ч Аваргуудын лиг болон Премьер лигт од болон гялалзах хэмжээний чанартай байгаагүй хэмээн менежер маань ярьж байна. Яг иймэрхүү зүйлийг Европ даяар их олон менежер дуу нэгтэй халаглан өчиж байгаа билээ.

Тэгэхээр тэдгээр шилдэг довтлогч нар хаачаа вэ? Жинхэнэ ес дугаарын тоглогч нар хаашаа одсоныг, тэдгээрийг буцааж авчирч болох эсэх талаар Арсэн Вэнгэртэй ярилцсаныг доор толилуулсу. 

Thierry Henry

Энэ улиралд дээд зэрэглэлийн довтлогч нар өмнөхөөсөө цөөн байна гэж та өмнө ярьж байсан. Ямар учиртай гэж та бодож байна вэ?
Яахын аргагүй тоглогч нарын дасгалжуулалттай холбогдож байгаа юм. Бүр бага наснаас нь эхлээд илүү нарийн техниктэй тоглогч нарыг бэлдэж эхэлснээс гадна талбайнуудын чанар ч сайжирсан. Тиймээс бөмбөгийг урагш цөлж орхих нь цөөрч, довтлогч нарын амин чухал тэмцэх чанар харьцангуй бага хөгжих болж.

Агаараас ирэх бөмбөг бага учраас биеэрээ тоглох нь багассан. Энэний оронд довтлогч нар голцуу хагас хамгаалагч нарын байрладаг хэсгүүдэд бөмбөг авч байна. Мөн хөндлөн дамжуулалтууд ч цөөхөн, бөмбөг ихэвчлэн газраар явж байгаа. Яах вэ өмнөх үеийг бодвол довтлогчийн байрлалд тоглох хавьгүй хялбар болсон. Тэд одоо илүү хамгаалалттай болсон. Өмнө нь бол тэмцэхэд хэзээд бэлэн байдаг байлаа. Хамгаалалт сайтай болсон учраас илүү олон ч гоол хийдэг болсон. Хуучин шиг тийм их түрэмгий, биеэ дайчилсан тоглолтын арга барилыг хөгжүүлэх шаардлага ч бага болсон доо.

Та энийг хэдийнээс анзаарч эхлэв?
Наймааны цонх нээгдэхэд л хүн бүхэнд ил болж байна шүү дээ. Манайд Жирү, Валкотт, Вэлбэк, Санчез нар байгаа болохоор бид ч харьцангуй азтай байна. Эргэн тойрноо харвал энэ төрлийн тоглогч нар их ховор байгаа.

Анх Англид ирж байхад клубуудэд бүгдэд нь сайн мөргөдөг, хөндлөн дамжуулалтаас аюул тарьдаг, биеийн хүчний тоглолт сайтай довтлогч нар байдаг байлаа. Харин одоо ингээд харахад тийм тоглогч их ховор. Тэгээд “юу болоод байна вэ?” гэж бодно. Европын бусад лигүүдийг хараад, хамгийн их гоол хийгээд байгаа тоглогч нарыг анзаарах юм бол ихэнх нь Өмнөд Америк тоглогч нар байгааг мэдэх болно.

Би энэ талаар их бодох болсон бас нэлээн яриа хөөрөөтэй сэдэв болоод байгааг хэлэх ёстой байх. Хэд хэдэн удаа энэ талаар хүмүүстэй ярилцаж үзэхэд ижил сэтгэгдэлтэй хүмүүс ч их байсан. Гол асуудал нь “дасгалжуулалтыг яаж өөрчилбөл дээр вэ?” гэдэгт байна.

Зөвхөн довтлогч нарт зориулсан сургууль байгуулах гэж үү? 
Тийм. Хаалгач нарт зориулсан сургалт байдаг шиг тийм тусдаа зүйл байх хэрэгтэй гэж би бодох болсон. Тоглогч нарыг бүр залуу байхаас нь эхлэн сургамаар байгаа юм. Угаасаа тэр насан дээрээ тэд гадуур, гудамжинд бага тоглож байгаа тул энэ төрлийн овсгоо суулгахад тун тохиромжтой.

Гудамжинд тоглож байгаа 10 настай хүүхэд, өрсөлдөгч чинь 15 настай бол илүү овсгоотой байх хэрэгтэй болно оо доо. Харин одоогийн академиуд нас насаар нь ангилчихсан байдаг учраас энэ төрлийн чадварыг бага хөгжүүлдэг.

Арсенал энэ довтлогчийг тусгайлан бэлтгэх чиглэлээр явж байгаа юу?
Тийм ээ. Бид энэ чиглэлээр явах хэрэгтэй. Яг аль насны ангиллаас эхлэх эсэхээ тодорхойлж амжаагүй л байна. Одоогоор Тиерри Анри хүүхдүүдтэй ажиллаж байгаа. Мэдээж Тиерригийн хувьд энд байгаа үедээ залуу тоглогч нарыг хөгжүүлж чадах боловч тэдний чадварыг хөгжүүлж чадах хүмүүсийг зөвхөн довтлогчид байна гэж хязгаарлаж болохгүй.

Довтлогч нарт элдэв арга, техникүүд байдаг ч дасгалжуулагч нар тэд нарыг нь хөгжүүлж өгдөг.

Довтлогчдын тоо ингэж цөөрч байгаад та санаа зовох юм уу гунигтай санагдаж байна уу эсвэл энэ хөлбөмбөгийн хөгжлийн нэг хэлбэр үү? Ерөнхийдөө бараг гандболорхуу хэлбэрийн хөлбөмбөг рүү хэлбийгээд байгаа юм. Бөмбөгөө алдсан тал нь маш хурдан зохион байгуулалтад орж 10-ын эсрэг 10-уулаа хамгаалах гэх мэт. Тэгэхээр өөр төрлийн л довтлогч хөгжүүлэх хэрэгтэй болж байна.

Гэхдээ ийм төрлийн байдалд орлоо гэхэд газраар нэвтэрч чадахгүй бол дээгүүр л явуулахаас өөр аргагүй болно. Тэгэхээр бүх төрлийн л довтлогч байх хэрэгтэй гэдэгт итгэсэн хэвээрээ л яваа. Хөлбөмбөгийн нэг сайхан юм нь чи хичнээн өндөр, эсвэл намхан байсан ч гэсэн чадвар хангалттай бол боломж үргэлж байдаг.

Өөрийн биеийг хэрхэн ашиглахаа мэдэх хэмжээний ухаантай байвал чамд боломж бий. Тоглогчийн хувийн ур чадварыг сайжруулахаас гадна тэмцэх хүслийг нь өдөөж өгөх хэрэгтэй. Төгс дамжуулалт ирэхийг хүлээж сурахыг заахаас гадна биеэ хэрхэн сайн ашиглах, хамгаалагч нарыг яаж өдөөн хатгахыг ч заах хэрэгтэй.

Бас нэг санаа зовоож байгаа асуудал нь юу вэ гэвэл, цөөн довтлогч байгаа учраас төвийн хамгаалагч нар ч ховордоод байна. Довтлогчийн хомсдлоос болж төвийн хамгаалагчийн хомсдол үүсч байгаа бололтой. Ядаргаа болж, махлахгүй болохоор хамгаалагч нар ч өөрсдийн тэр чиглэлийн чадварыг хөгжүүлж чадахгүй байна.

Яваандаа бөөн ур чадвартай хагас хамгаалагч нар л болцгоох юм биз дээ?
Бараг л тийм. Энэний сонгодог жишээ гэвэл Испаниуд дэлхийн аварга болохдоо зарим тоглолт дээр Сэск Фабрегасыг төвийн довтлогчоор тоглуулсан шүү дээ. Германууд ч гэсэн түрүүлдэг жилээ зургаан хагас хамгаалагч талбай дээр гаргаж л байсан.

Тэд бүгдээрээ маш дээд зэргийн ур чадвартай тоглогч нар боловч яг жинхэнэ довтлогчийн шинж чанартай тоглогч ховор. Испани, Герман хоёр аргаа барсандаа уламжлалт тоглолт бүхий довтлогчгүй тоглосон гэж бодож байна уу? Эсвэл шаардлагагүй байсан болохоор гэж бодож байна уу? Миний бодлоор талбайн төв хэсэгт маш их хувийн ур чадвартай тоглогч нар тоглохоор урд довтолгоон дээр ч гэсэн адилхан ур чадвартай тоглогчтой байхыг шаардаж байгаа.

Гэхдээ магадгүй тэдний хүссэнээр хамгаалагчийн араар гүйгээд өгөх довтлогч олдоогүй байж ч болох юм. Тиймээс тэд өөрсдийн онол хэр явцтай байхыг нь харах гэж эцсийг нь тултал үзсэн байж магадгүй. Мэдээж тэдэнд маш нарийн нэвт шувт дамжуулдаг хагасууд байсан болохоор энэ төрлийн тоглолтууд дээр талбайн хагасаас хамгаалалт задалсан, нэвтийн дамжуулалтууд ирэх ёстой нь харагдаж байгаа юм.

Энэ тоглолтоор амжилт олохын тулд маш сайн ур чадвартай тоглогч нар хэрэгтэй. Зарим тохиолдолд энэ арга бүтэлгүйтэх нь ч бий. Дэлхийн аваргаар Өмнөд Африк Испанийг хожихдоо нэлээн хойш татаж, их хүлээцтэй тоглосон. Сүүлийн хэдэн жилийн Европын хамгийн олон гоолтой тоглогч нар болох Месси, Рональдо хоёр гэхэд л анхнаасаа довтлогч байгаагүй шүү дээ.

Ирээдүйн довтлогч нар эхлээд жигүүрийн довтлогчоос гараагаа эхэлнэ гэсэн үг үү? 
Месси, Рональдо хоёр жигүүрийн тоглогчоос гараагаа эхэлсэн гэдэгтэй би санал нэгдэнэ. Тэр байрлалд тоглох үедээ богино зайд хуурмаг хөдөлгөөн хийх чадвараа хөгжүүлсэн. Тэр маш чухал чанар гэж би үргэлж хэлдэг байсан. Бидэнд өөр нэг жишээ ч байна. Тиерри Анри гэхэд анх вингерээр тоглож эхлээд өөрийн ур чадварыг сайжруулж сайн хуурдаг болсныхоо дараа жинхэнэ алуурчин довтлогч болсон.

Эдгээр гурван тоглогч гурвуулаа маш ухаалаг учраас өөрсдийн боломжийг ч сайн ашигласан. Ерөнхийдөө гурвуул ухаалаг, хурдан, тэгээд хамгаалагчид руу шууд дайрч ордог. Гэхдээ энэ гурвын хэн нь ч бөмбөгөө барьж, хоёр давхрын хэцүү бөмбөгүүдийг мөргөхөөр хичээдэг уламжлалт довтлогч биш. Тэд бол эргэн тойрныхныхоо нарийн оновчтой дамжуулалтад найдаж, өөрийн хурдыг ашиглан цэвэрхэн гүйцэтгэл хийдэг тоглогч нар.

Жэйми Варди таван жилийн өмнө лигийн бус хөлбөмбөг тоглож байсан. Тэр зиндааны академиудын материаллаг бааз багатай дасгалжуулалтын үрээр ур чадвар нь сайжирсан гэж үзэж болох уу?
Тийм. Иймэрхүү залуус олноор анзаарагдаж байгаа. Английн доод лигүүдээс сайн тоглогч нар их гарч ирж байна. Доод лигээс гарч ирээд үндэснийхээ шигшээд дуудагдсан тоглогч нарын тоо ч сонирхолтой харагдах байх шүү.

Миний хувьд их сонирхолтой санагдаад байгаа юм. Яг энэ үзэгдлийг би Францад ч бас харж байна. Косиелни, Жирү, Рибери гэх мэт доод лигээс гарч ирсэн тоглогч нар олон байна. Тэд доод лигт махаа идэн тэмцэлдсээр дээд лигт гарч ирдэг. Сэтгэл санааны хувьд эрс ширүүн, чин эрмэлзэлтэй байх ёстой болдог. Шулуун дардан замаар Аваргуудын лигийн багийн бүрэлдэхүүн рүү орчихгүй шүү дээ.

Arsène Wenger

Тэгэхээр доод лигийн багууд цэцэрлэгт хүрээлэн, гудамжны талбайнуудыг довтлогч бэлтгэлийн газар болгож өөрчлөх хэрэгтэй болох нь уу?
Магадгүй, зарим тоглогч нарын хувьд дээд түвшинд гарч ирэхийн тулд тийм шийдэл байж болох л юм.

Яагаад?
Юуны өмнө Премьер лигийн түвшин их дээшилсэн учраас үнэхээр гоц авъяастай биш л бол академиас шууд ПЛ-т орж ирэхэд тун хэцүү болсон. Тэгэхээр академи болон Премьер лигийн томчууд руу шилжих гүүр болгоод доод лигийг ашиглаж болох юм. Чампионшипийг гэж хэлэх гээгүй л дээ яагаад гэвэл залууст тэнд ч гэснэ тоглоход их хэцүү.

Харин Лиг 1 эсвэл Лиг 2 байж болох юм. Залуу тоглогчийн хувьд тэнд тоглолоо гээд өөрөөсөө ичих шаардлагагүй. Тэр түвшинд тоглож чадна гэдгээ харууллаа, буцаад дээшээ хүрээд ирлээ. Зээлээр явуулах тухай яриагүй харин тэжээгч клубын системд би илүү талтай. Зээлээр явуулахын нэг асуудал нь гэвэл яг ижил нөхцөл байдалтай үед менежер хүн өөрийн тоглогчийг тоглуулах сонирхол давамгайлдаг бөгөөд зээлээр тоглож байгаа тоглогч үнэхээр илүү байж л тоглох болдог. Тэгэхээр тэр асуудлыг бид өөрсдөө зохицуулдаг болчихвол бүр л үр дүнтэй болно.

Дүгнээд хэлэхэд, энэ эргэж өөрчлөгдөх болов уу? Багууд хуучны сайхан 4-4-2 схем рүү шилжих болов уу?
Хэзээ ч үгүй гээд хасчихаж бас болохгүй л дээ. Яагаад гэвэл 4-4-2 схем бол математикаар бодвол талбайг урт, өргөнийн хувьд бүрэн дүүргэхэд хамгийн тохиромжтой байрлал хэвээрээ л байгаа. 4-4-2 дээр тоглогчдын 60 хувь нь талбайн 60 хувийг эзэлдэг ба талбай 40 хувь болох жигүүрийн орон зайг дүүргэдэг.

Тэгээд бодохоор энэ байрлал онолын хувьд хамгийн боломжит байрлал хэвээрээ. Ганц ялгаа нь гэвэл хоёр дахь довтлогч хэр урагшлах, хойшлох л байна. Тэр нь бас тоглогчийн хувийн ур чадвараас ихээхэн шалтгаална. Жишээ нь гэхэд намайг анх Арсеналд ирэхэд Деннис Бергкамп их урагшаа тоглодог байсан бол 32 настайдаа нэлээн хойш татаж, Тиерри Анри урагш түрж тоглох болсон. Нэг бодлын 4-4-2 байрлалын нэлээн хувирсан хэлбэр байсан болохоор ирээдүйд ямар нэг байдлаар эргээд ирэх байх гэдэгт итгэж байна.

Dennis Bergkamp

Бантагнасан: Цогоо
Эх сурвалж:  Арсенал цэг ком