Єчигдєр, уржигдар хоёр єглєє босох гэж там болов. Урд оройнуудад нь архи уусан байсан болохоор тэр л дээ. Уржигдар орой уул нь уухгvй гэж бодож байсан боловч хамт ажилладаг инженерийн тєрсєн єдєр байсан тул сайхан шоудлаа.
Сая халти энд тэндэхийн мэдээ харж байтал УИХ-ын гишvvн Муратын Тєрийн Ордон дахь ажлын єрєєнд нэг vйлчлэгч бvсгvй амаржсан байна. 3,6 хил хvv тєрж гэнээ. Орой 20 цагийн vед ийм юм болсон гэж сонинд бичжээ. Ажлын цаг дуусчаад байхад жирэмсэн хvvхнээр єрєє цэвэрлvvлээд манай Тєрийн Ордны Захиргаа Yйлчилгээний Алба ч муу юм даа. Мурат яахав дээ хєєрхий єрєєнд нь хvv тєрлєє гээд билэгшээсэн чинь бас гай болжээ. Хvмvvс баахан vг хаялцсан байна. Би тэхдээ тэр хvvд Тєрхvv гэдэг ч юм уу тиймэрхvv нэр єгєєсэй гэж бодож байна. Монголын vрс маш олон болтугай.
Єчигдєр нэгэн муу мэдээ дууллаа. Адэм Татли гэж миний сурч байсан Монгол - Туркийн хамтарсан сургуулийн захирал хийж байсан хvн байлаа. Махлагдуу тєрх бvхий тvvнийг санахлээр хєлбємбєгт их сайн хvн байсан даа гэж шууд бодогддог юм. Бид нэг удаа сургуулиараа агаарт гарч билээ. Тєгссєн хойноо л доо. Тэгэхэд бид єєрсдийгєє бvгд Рональдо гээд бодцон. 2002 онд юм байна. ДАШТ-ний синдром арилаагvй байсан байх. Тэгээд тоглож байхад Адэм бэй нэг нєхрийг маш гоё хуурч байсан нь санаанаас гардаггvй юм. Урдаасаа ирж байгаа хvнийг огт зогсолгvйгээр хуурсан. Бємбєгєн дээгvvрээ гараад єсгийгєєрєє бємбєгєє босгож єєр дээгvvрээ бас урдах хvн дээгvvрээ давуулан урагшаагаа хаяж байж билээ. Би пєєх гэж дотроо гайхаж байлаа. Дараа нь тэрийг нь дуурайж хийх гэж хэсэг оролдоод єєрийн авъяасгvйг мэдсэн л дээ. Тэр багш маань Дарханаас машинаар Улаанбаатар явж байгаад осолд орж цаг бусаар эндсэн байна. Захирал - Багшийнхаа гэгээн дурсгалыг хvндэтгэхийн ялдамд таны сэтгэлд дулаан дvрийг сэтгэлдээ мєнхєлье. Ихийг бvтээсэн, бvтээх байсан тэр хvний орон зайгаар олон хvн дутагдана гэдэг нь харамсалтай.
Monday, August 28, 2006
Sunday, August 27, 2006
Багын явдал #2
Би бага байхын л кинонд дуртай хvvхэд байлаа. Дєлєєг гэрт цоожтой байхад би хvнтэй цуг кино театрт кино vзсэн шигээ явдаг байлаа.
Ээж єглєє бид хоёрыг гэрт цоожлоод явахдаа гэрээ сайхан цэвэрлэхийг vvрэгдлээ. Дандаа л vймvvлж зовоож, балиар заваан байж ээждээ ажил гаргаж байдаг юм чинь ганц удаа муу ээжийгээ баярлуулах санаатай хоёулаа их цэвэрлэгээ хийж эхлэв. Процесс бол маш амархан. Дээгvvр байгаа хамаг юмыг шалан дээр буулгаж байгаад бvгдэнг нь буцааж байранд нь эмх цэгцтэй тавих, тэгээд дараа нь шалан дээрх хогоо шvvрдэх. Ийм л энгийн vйлдэл. За яахав тэгээд нэгдvгээр алхам руугаа орлоо. Дєлєє бид хоёр. Хамаг юмаа шалаар тарааж шидэв. Ор. Yvvvv. Орон дээр байсан хамаг гудас дэвсгэрийг хуу хамлаа. ПYРШ!!!!!! Ураа!!!!! Ээж загнаад байдын, байхгvй байхад нь хэд дэвкрээд авъя байз. Хоёулаа ёстой нэг шавайгаа ханатал vсэрч авлаа. Хэсэг vсэрч байтал ємнєхєн нь vзсэн нэг кино санаанд зурсгээл ороод ирсэн. Дєлєє vзээгvй. Хєєрхий амьтан. Ярьж єгєх хэрэгтэй. Орон дээрээ сууж байгаад л ярьж гарлаа даа. Тэр кинон дээр нэг баатрыг нум сумаар алж байгаа юм л гардаг байсан шиг байгаам. Бодвол сум нь нэвт зоогдоод vзvvр нь цус болоод гарч ирсэн байх. Би тэрнийг нь "цус харвалаа" гээд харцан. Дєлєєд яг тэгж ярьсан. хэхэхэ. Сvvлд нь бодоод байхад хvмvvс хоорондоо цус харвасан барьсан гээл ярихлээр нь би нээх мэддэг хvн ойлгоод байдаг байсан юм. хэхэхэ. Нєгєє л сум чинь цээжийг нь нэвт сvлбээл гарч ирж байгаа нь нvдэнд харагдана шvv дээ.
За тэгээд кино ярьж байсан чинь хажуу айлын охин хаалганы цаанаас яриа єдєж байнаа. Бид хоёр очоод л шууд хэрэлдсэн. Хаалганы хоёр талаас баахан хэрэлдээл, би "Сисима сэгсгэр vстэй Даариймаа" энэ тэр гэж тэр охиныг дээрэлхэж байсан чинь нєгєєдєх чинь ээжид чинь хэлнэ гэнэ. Хэл хэл хэлэн дээр чинь 50 мєнгє тавихгvй юм чинь гэж би арзганаж байтал, нєгєєх чинь Мєєеє эгч ээ гээл цаашаагаа нэг хvн рvv юм хэллээ. Би шууд арзганахаа болиод чих тавин сонслоо. Манайх 3 давхар байшингийн 3 давхарт голын хаалга байсын. Хоёр давхраас нэг хvн єгсєж байна гэж надад мэдэгдэв. Эмэгтэй хvн бололтой тог тог гээл гарч ирж байна. Улам анхааралтай сонсож байсан чинь Яасан гээл ээжийн дуу гарлаа шvv. Пал хийгээл явцан. Гэнэт би юу хийх ёстой байлаа гэж бодогдов. Ээ хєєрхий гvйцэт цэвэрлэчихдэг байж гэж бодогдоход халти гэмшил. Хаалгаа шууд дотроос нь эрвээхий цоожоор нь цоожилчоод нэмэр болгох санаатай Дєлєєгєєр даруулчив. Би єєрєє тvргэн команд авсан байлдагч шиг маш хурдан хєдєлж нєгєє юмнуудаа байранд нь тавихаар оролдлоо. Цоожинд тvлхvvр шургах сонсогдож хаалга онгойлгох гэж ээж оролдов. Онгойлгочоод орох гээд хаалгаа тvлхэхэд нь цоожтой байхаар уурласан байх даа. Онгойлго наадхаа гэж загнахад нь Дєлєє зайлуул их айсан байх. Цогоо хурдлаачээ би онгойлголоо шvv гээл. Ээж цаанаас нь загнаастай хаалга тогшоостой. Зайлуул муу ээжийн минь ажил мангар хол байсан юм. Ойн ТМС гэдэг газар номын санч хийдэг байлаа. Надад гоё гоё номнууд авчирдаг байсан. Бараг Шvдэнзний vйлдвэр ч билvv нэг тийм газар. Автус байхын биш алхаж л ирдэг байсан байх. Ядраад ирэхэд нь нєгєєдvvл нь хvнтэй хэрэлдчээд гэртээ оруулахгvй байхаар яах вэ? хэхэхэ. Эцсийн эцэст намайг "гэрээ цэвэрлэж" дуусаагvй байхад Дєлєєгийн хориглолт дотоод гадаадын олон шалтгаанаас болж задран уналаа. Хаалга онгойлгоол ээж ороод ирсэн. Аймаар уурлацан ёстой ална даа гэх шиг. Ийийий. Дєлєє шууд л уйлаад. Миний муу дvv жоохондоо ээжээс их айдаг байсан байх аа. Ээж Дєлєєг шууд хажуу тийш нь тvлхээд л над руу дайрсан. Би зvгээр байж байгаад зодуулах санаагvй тул гурван єрєєгєє дамжаал ээжээс зугтаагаад байсан. Даанч юманд хязгаар гэж байдаг тул гуравдахь єрєєнєєсєє эрvvл гарч чадаагvй л дээ. хэхэхэ. Сайхан чарлаад л зодуулсан байх даа. Одоо бодохоор инээд хvрээд байдын ээжийн хажуугаар зєрєєд гvйчихгvй яасын бол?
Ээж бид хоёрыг аймаар зоддог байж билээ. Гvпр утас гээд байдагшдээ. Нарийхаан тємєр утас, гадуураа хаймран гэртэй цахилгааны голдуу утас. Тэрvvгээр ороолгоно. Улаан гvвдрvv гараад л хорсоод явчихна. Би нээх нусгай шар бацаан байсан юм. Шор хийтэл татаад л... хэхэ. Ээжийн ганц дургvй юм тэр. Муу тэнэг нусаа идээд гээл их уурлана. Нусаа сороод байхаар ээж уурласан уу яасан нэг удаа намайг хашрааж билээ. Нэг ягаан пяавран иштэй хутга байдаг байсын манайд. Бид нар ээжийн хутга гэж нэрлэдэг. Тэрнийгээ пилээтгэн дээр тавьцан улайсгаад байж байхаар нь би яагаад тэгж байгааг нь асуулаа. Чиний хамрыг тvлнэ, нус сордоггvй болгоно гэх ухааны юм хэлсэн байх аа ээж. Би яагаад ч юм аймаар итгээд тэрэнд нь. Нэг хэсэгтээ нусаа нийдэг болсон байх. Тэхдээ тєрєлхийн юм гэдэг чинь тєрєлхийн л байна ш дээ. хэхэ. Хэсэг хугацааны дараа буцаад л сордог болсон доо.
Ээж єглєє бид хоёрыг гэрт цоожлоод явахдаа гэрээ сайхан цэвэрлэхийг vvрэгдлээ. Дандаа л vймvvлж зовоож, балиар заваан байж ээждээ ажил гаргаж байдаг юм чинь ганц удаа муу ээжийгээ баярлуулах санаатай хоёулаа их цэвэрлэгээ хийж эхлэв. Процесс бол маш амархан. Дээгvvр байгаа хамаг юмыг шалан дээр буулгаж байгаад бvгдэнг нь буцааж байранд нь эмх цэгцтэй тавих, тэгээд дараа нь шалан дээрх хогоо шvvрдэх. Ийм л энгийн vйлдэл. За яахав тэгээд нэгдvгээр алхам руугаа орлоо. Дєлєє бид хоёр. Хамаг юмаа шалаар тарааж шидэв. Ор. Yvvvv. Орон дээр байсан хамаг гудас дэвсгэрийг хуу хамлаа. ПYРШ!!!!!! Ураа!!!!! Ээж загнаад байдын, байхгvй байхад нь хэд дэвкрээд авъя байз. Хоёулаа ёстой нэг шавайгаа ханатал vсэрч авлаа. Хэсэг vсэрч байтал ємнєхєн нь vзсэн нэг кино санаанд зурсгээл ороод ирсэн. Дєлєє vзээгvй. Хєєрхий амьтан. Ярьж єгєх хэрэгтэй. Орон дээрээ сууж байгаад л ярьж гарлаа даа. Тэр кинон дээр нэг баатрыг нум сумаар алж байгаа юм л гардаг байсан шиг байгаам. Бодвол сум нь нэвт зоогдоод vзvvр нь цус болоод гарч ирсэн байх. Би тэрнийг нь "цус харвалаа" гээд харцан. Дєлєєд яг тэгж ярьсан. хэхэхэ. Сvvлд нь бодоод байхад хvмvvс хоорондоо цус харвасан барьсан гээл ярихлээр нь би нээх мэддэг хvн ойлгоод байдаг байсан юм. хэхэхэ. Нєгєє л сум чинь цээжийг нь нэвт сvлбээл гарч ирж байгаа нь нvдэнд харагдана шvv дээ.
За тэгээд кино ярьж байсан чинь хажуу айлын охин хаалганы цаанаас яриа єдєж байнаа. Бид хоёр очоод л шууд хэрэлдсэн. Хаалганы хоёр талаас баахан хэрэлдээл, би "Сисима сэгсгэр vстэй Даариймаа" энэ тэр гэж тэр охиныг дээрэлхэж байсан чинь нєгєєдєх чинь ээжид чинь хэлнэ гэнэ. Хэл хэл хэлэн дээр чинь 50 мєнгє тавихгvй юм чинь гэж би арзганаж байтал, нєгєєх чинь Мєєеє эгч ээ гээл цаашаагаа нэг хvн рvv юм хэллээ. Би шууд арзганахаа болиод чих тавин сонслоо. Манайх 3 давхар байшингийн 3 давхарт голын хаалга байсын. Хоёр давхраас нэг хvн єгсєж байна гэж надад мэдэгдэв. Эмэгтэй хvн бололтой тог тог гээл гарч ирж байна. Улам анхааралтай сонсож байсан чинь Яасан гээл ээжийн дуу гарлаа шvv. Пал хийгээл явцан. Гэнэт би юу хийх ёстой байлаа гэж бодогдов. Ээ хєєрхий гvйцэт цэвэрлэчихдэг байж гэж бодогдоход халти гэмшил. Хаалгаа шууд дотроос нь эрвээхий цоожоор нь цоожилчоод нэмэр болгох санаатай Дєлєєгєєр даруулчив. Би єєрєє тvргэн команд авсан байлдагч шиг маш хурдан хєдєлж нєгєє юмнуудаа байранд нь тавихаар оролдлоо. Цоожинд тvлхvvр шургах сонсогдож хаалга онгойлгох гэж ээж оролдов. Онгойлгочоод орох гээд хаалгаа тvлхэхэд нь цоожтой байхаар уурласан байх даа. Онгойлго наадхаа гэж загнахад нь Дєлєє зайлуул их айсан байх. Цогоо хурдлаачээ би онгойлголоо шvv гээл. Ээж цаанаас нь загнаастай хаалга тогшоостой. Зайлуул муу ээжийн минь ажил мангар хол байсан юм. Ойн ТМС гэдэг газар номын санч хийдэг байлаа. Надад гоё гоё номнууд авчирдаг байсан. Бараг Шvдэнзний vйлдвэр ч билvv нэг тийм газар. Автус байхын биш алхаж л ирдэг байсан байх. Ядраад ирэхэд нь нєгєєдvvл нь хvнтэй хэрэлдчээд гэртээ оруулахгvй байхаар яах вэ? хэхэхэ. Эцсийн эцэст намайг "гэрээ цэвэрлэж" дуусаагvй байхад Дєлєєгийн хориглолт дотоод гадаадын олон шалтгаанаас болж задран уналаа. Хаалга онгойлгоол ээж ороод ирсэн. Аймаар уурлацан ёстой ална даа гэх шиг. Ийийий. Дєлєє шууд л уйлаад. Миний муу дvv жоохондоо ээжээс их айдаг байсан байх аа. Ээж Дєлєєг шууд хажуу тийш нь тvлхээд л над руу дайрсан. Би зvгээр байж байгаад зодуулах санаагvй тул гурван єрєєгєє дамжаал ээжээс зугтаагаад байсан. Даанч юманд хязгаар гэж байдаг тул гуравдахь єрєєнєєсєє эрvvл гарч чадаагvй л дээ. хэхэхэ. Сайхан чарлаад л зодуулсан байх даа. Одоо бодохоор инээд хvрээд байдын ээжийн хажуугаар зєрєєд гvйчихгvй яасын бол?
Ээж бид хоёрыг аймаар зоддог байж билээ. Гvпр утас гээд байдагшдээ. Нарийхаан тємєр утас, гадуураа хаймран гэртэй цахилгааны голдуу утас. Тэрvvгээр ороолгоно. Улаан гvвдрvv гараад л хорсоод явчихна. Би нээх нусгай шар бацаан байсан юм. Шор хийтэл татаад л... хэхэ. Ээжийн ганц дургvй юм тэр. Муу тэнэг нусаа идээд гээл их уурлана. Нусаа сороод байхаар ээж уурласан уу яасан нэг удаа намайг хашрааж билээ. Нэг ягаан пяавран иштэй хутга байдаг байсын манайд. Бид нар ээжийн хутга гэж нэрлэдэг. Тэрнийгээ пилээтгэн дээр тавьцан улайсгаад байж байхаар нь би яагаад тэгж байгааг нь асуулаа. Чиний хамрыг тvлнэ, нус сордоггvй болгоно гэх ухааны юм хэлсэн байх аа ээж. Би яагаад ч юм аймаар итгээд тэрэнд нь. Нэг хэсэгтээ нусаа нийдэг болсон байх. Тэхдээ тєрєлхийн юм гэдэг чинь тєрєлхийн л байна ш дээ. хэхэ. Хэсэг хугацааны дараа буцаад л сордог болсон доо.
Нарны тухай
Нар аа нараа нааш ир гээл дуулдаг байлаа. Нарыг би ер нь нээх анзаарч харж байгаагvй юм байна лээ бодоод байхад. Тэхдээ жоохон байхдаа л даа. Харахлээр нvд євдєєд баргийн юмыг хэсэгтээ харж чадахаа байчдаг болохоор нь л тэр байх. Нар бид хоёр ер нь тооцоо ихтэй. Миний нvvрэн дээр байгаа нvд орчмын vрчлээснvvд тvvний "буянаар" гарч ирсэн. Байнгын ярвайлттай явдаг гэж зарим нэр бvхий этгээдvvдэд их ч шvvмжлvvлсэн дээ.
Нар бол гели хэмээх химийн элементээс бvтсэн байнга химийн том том урвал явагдаж тэсэрч дэлбэрч байдаг гариг гэж мэдээд би их гайхаж байж билээ. Хvнд хэлээгvй л дээ. Тэгж байгаад их нэрэлхvv хvн шvv. Чийдэн л гэж боддог байсан шиг байгаан.
1999 оны 9 сараас ємнє нарыг яг нэг хэсэг хугацаанд нvд салгалгvй ширтэж байсан vгvйгээ би сайн санахгvй байна л даа. Ралэй Интернэшнлийн экспедицээр Ємнєговийн Ёлын амны орчимд нэг хэсэг байж билээ. Тэнд байх хугацаа дуусаад явахын урд орой бvгдээрээ ойролцоо нэг уулын орой дээр гарч нар жаргахыг харцгаалаа. Яг л биднийг юм vзэхэд зориулсан юм бол уу гэж бодмоор сайхан намуухан орой байсан. Нар жаргалаа. Yvлнvvд улаараад л... Нар яг л нэг юм руу унаж живж байгаа юм шиг санагдах ч шиг... тал тал тийшээ тvм буман нарийн ширхэг бvхий утас шидэж ямар нэг юмнаас дvvжлэгдэж хоцрох гэж байгаа юм шиг цацрагууд нь vvлс сvлбэн тархаж байлаа... яг ингээд бодонгуут нар битгий жаргаасай гэж халти бодогдсон... Тэгэхэд тэнгэр яг нар жаргаж байгаа хэсэгтээ маш євєрмєц харагдаж билээ. Ув улаан vvлнvvд, нарны цацрагууд тэднийх нь дундуур цайвар зам татуулаад гараад явцан. Гал усны гашуун зовлон гэдэг шиг аймаар харагдаж байсан юм. Яагаад заавал надад тэгж санагдсан юм бол доо? Манай нєгєєдvvл "Woow, beautiful" гэцгээгээд л аппаратаа шажигнуулцгаагаад байсан юм даа уул нь. Ганцаараа би тийм онцгvй сэтгэгдэлтэй нь байсан байх. Дараахан нь бvvр онцгvй юм болсон л доо. 10 сард би хаягдаж билээ. хэхэ.
Жаргаж буй нар гэхлээр тэрнээс хойш дандаа тэр санаанд буудаг юм. Тэр гэдэг нь нар харсан явдал. Нар жаргах гэж юу гэсэн vг вэ? Эцэг євгєд маань яагаад заавал жаргах гэдэг vгийг авч тэрэнд хэрэглэсийн бол? Нар уулын цаагуур ороод авгай дээрээ очдог юм бол уу? :P /насанд хvрээгvйчvvд юм бодохыг хориглоно/Эсвэл уулын цаагуур ороод сайхан ясаа тарааж хэвтдэг юм бол уу? Ер нь тэгээд жаргах гэдэг vг бас их сонин болоод явчиж байгаан. Уг утга нь болохоороо жаргал эдлэх, их сайхан байхыг илэрхийлээд байдаг ч ашиглаж байгаа юм нь дандаа юмны тєгсгєл. "... тэгээд тэд амар сайхандаа жаргажээ", "нар жаргах", "зул бєхєх, жаргах". Хараад байхад нэг л vхэж vрэгдэх, дуусах тєгсєхийг л хэлээд байх шиг. Тэхлээр жаргал гэдэг чинь... гээл дэмий юм бодож эхлэх нь. Ер нь яагаад ийм сэдэв рvv ороод ирэв. Хадуурах сайхан шvv тээ? Нар амьдралыг тэтгэгч л гэнэ. Бас авчаад байгаа биз дээ? Наршаад, наранд цохиулаад гээл зовлон яриад л яваад байдаг. Жаргал ихэдвэл зовлон болно гэж vг ч байдаг.
Дээрхийг бичихдээ би ямар нэгэн газар хvрье, нэг шийдэл гаргая, нэгдсэн дvгнэлтэд хvрье гэж бодоогvй шvv. Зvгээр л санаанд орсон рандом бодол байв.
Би энд ажил дээрээ єглєє болгон мандах нар хардаг болоод байгаа. Нэг л сайхан єєдрєг идэвхитэй бодол тєрдєг юм. Єглєє ажил дээрээ ирэхэд тэнгэр хав хар байдаг. Зvvн захаасаа цайраад л. Хувьсгал шиг санагддын. Хємєрсєн тогоон дотор байгаа харанхуй бvдvvлэг Монголчууд гэдэг шиг. Нэг талаас нь хэн нэгэн єргєхєд гэрэл нь орж ирж байгаа юм шиг.
Нарны тухай нэг иймэрхvv...
Нар бол гели хэмээх химийн элементээс бvтсэн байнга химийн том том урвал явагдаж тэсэрч дэлбэрч байдаг гариг гэж мэдээд би их гайхаж байж билээ. Хvнд хэлээгvй л дээ. Тэгж байгаад их нэрэлхvv хvн шvv. Чийдэн л гэж боддог байсан шиг байгаан.
1999 оны 9 сараас ємнє нарыг яг нэг хэсэг хугацаанд нvд салгалгvй ширтэж байсан vгvйгээ би сайн санахгvй байна л даа. Ралэй Интернэшнлийн экспедицээр Ємнєговийн Ёлын амны орчимд нэг хэсэг байж билээ. Тэнд байх хугацаа дуусаад явахын урд орой бvгдээрээ ойролцоо нэг уулын орой дээр гарч нар жаргахыг харцгаалаа. Яг л биднийг юм vзэхэд зориулсан юм бол уу гэж бодмоор сайхан намуухан орой байсан. Нар жаргалаа. Yvлнvvд улаараад л... Нар яг л нэг юм руу унаж живж байгаа юм шиг санагдах ч шиг... тал тал тийшээ тvм буман нарийн ширхэг бvхий утас шидэж ямар нэг юмнаас дvvжлэгдэж хоцрох гэж байгаа юм шиг цацрагууд нь vvлс сvлбэн тархаж байлаа... яг ингээд бодонгуут нар битгий жаргаасай гэж халти бодогдсон... Тэгэхэд тэнгэр яг нар жаргаж байгаа хэсэгтээ маш євєрмєц харагдаж билээ. Ув улаан vvлнvvд, нарны цацрагууд тэднийх нь дундуур цайвар зам татуулаад гараад явцан. Гал усны гашуун зовлон гэдэг шиг аймаар харагдаж байсан юм. Яагаад заавал надад тэгж санагдсан юм бол доо? Манай нєгєєдvvл "Woow, beautiful" гэцгээгээд л аппаратаа шажигнуулцгаагаад байсан юм даа уул нь. Ганцаараа би тийм онцгvй сэтгэгдэлтэй нь байсан байх. Дараахан нь бvvр онцгvй юм болсон л доо. 10 сард би хаягдаж билээ. хэхэ.
Жаргаж буй нар гэхлээр тэрнээс хойш дандаа тэр санаанд буудаг юм. Тэр гэдэг нь нар харсан явдал. Нар жаргах гэж юу гэсэн vг вэ? Эцэг євгєд маань яагаад заавал жаргах гэдэг vгийг авч тэрэнд хэрэглэсийн бол? Нар уулын цаагуур ороод авгай дээрээ очдог юм бол уу? :P /насанд хvрээгvйчvvд юм бодохыг хориглоно/Эсвэл уулын цаагуур ороод сайхан ясаа тарааж хэвтдэг юм бол уу? Ер нь тэгээд жаргах гэдэг vг бас их сонин болоод явчиж байгаан. Уг утга нь болохоороо жаргал эдлэх, их сайхан байхыг илэрхийлээд байдаг ч ашиглаж байгаа юм нь дандаа юмны тєгсгєл. "... тэгээд тэд амар сайхандаа жаргажээ", "нар жаргах", "зул бєхєх, жаргах". Хараад байхад нэг л vхэж vрэгдэх, дуусах тєгсєхийг л хэлээд байх шиг. Тэхлээр жаргал гэдэг чинь... гээл дэмий юм бодож эхлэх нь. Ер нь яагаад ийм сэдэв рvv ороод ирэв. Хадуурах сайхан шvv тээ? Нар амьдралыг тэтгэгч л гэнэ. Бас авчаад байгаа биз дээ? Наршаад, наранд цохиулаад гээл зовлон яриад л яваад байдаг. Жаргал ихэдвэл зовлон болно гэж vг ч байдаг.
Дээрхийг бичихдээ би ямар нэгэн газар хvрье, нэг шийдэл гаргая, нэгдсэн дvгнэлтэд хvрье гэж бодоогvй шvv. Зvгээр л санаанд орсон рандом бодол байв.
Би энд ажил дээрээ єглєє болгон мандах нар хардаг болоод байгаа. Нэг л сайхан єєдрєг идэвхитэй бодол тєрдєг юм. Єглєє ажил дээрээ ирэхэд тэнгэр хав хар байдаг. Зvvн захаасаа цайраад л. Хувьсгал шиг санагддын. Хємєрсєн тогоон дотор байгаа харанхуй бvдvvлэг Монголчууд гэдэг шиг. Нэг талаас нь хэн нэгэн єргєхєд гэрэл нь орж ирж байгаа юм шиг.
Нарны тухай нэг иймэрхvv...
Багын явдал #1
Би багадаа томоотой царайтай мєртлєє єєдгvй сахилгагvй гар байсан юм шиг байгаан. Намайг тєрснєєс ахуулаад таньдаг байсан хvмvvс их хєєрхєн, цав цагаан царайтай, ув улаан уруултай, буржгар шардуу vстэй хvvхэд байсан гэдийн.
Миний санахын надаа нэг гоё хослол хувцас байдаг байлаа л даа. Тэхдээ багадсан байсан болохоор ємсдєггvй байсын. Тэгсэн чинь тэр хувцасыг манай аавын багын найз, тагнуулын сургууль энэ тэр тєгсєж, Солонгост даалгавар энэ тэрд явж байсан Сvхдэй гэж бид дууддаг ах хvv гадаадаас ирэхдээ над єгсийн байлээ л дээ. Анх тэр хувцасаа ємсчєєд цэцэрлэгтээ очжээ. Аав ч юм уу, ээж ч юм уу аваачиж єгсийн байх. Тэгэхэд манайх Сэлэнгэ аймгийн Сvхбаатар хотод байсын. Єє яасан хєєрхєн хvvхэд вэ алий харъя гутлыг энэ тэр гээл цэцэрлэгийн багш нь хvлээж авсан гэсэн. Орой авах гээд очсон чинь нєгєєх нь муухай царайлцан єєр хувцас ємсєєд сууж байна гэнэ. Яачив ийчив гэсэн чинь мань эр ємдєндєє чацга тууцан гэсэн гэнэ лээ.
Миний тухай энэ гутамшигт тvvхийг ээж аав хоёр байнга ярьдаг ядаргаатай шvv. Ялангуяа Сvхдэй ахыг ирэхлээр зоолттой. Заавалчгvй энэ яриаг ярьж байж бараг яриагаа эхэлж байгаа юм чинь. Нэг бодлын амар юм уу даа. Яг юунаас эхэлж юу ярих вэ гээд тулгамдсан vед иймэрхvv яриа бол аминд орж байгаа юм чинь. Гадаадууд Айсбрэкер гэж хэлдэг мєс хагалагч гэсэн утгатай vгээр иймэрхvv юмнуудыг нэрлээд байгаан. Сайхан халуун дулаан яриа єрнvvлэх эх болж єгдєгєєрєє их ашигтай эд байгаан.
Миний санахын надаа нэг гоё хослол хувцас байдаг байлаа л даа. Тэхдээ багадсан байсан болохоор ємсдєггvй байсын. Тэгсэн чинь тэр хувцасыг манай аавын багын найз, тагнуулын сургууль энэ тэр тєгсєж, Солонгост даалгавар энэ тэрд явж байсан Сvхдэй гэж бид дууддаг ах хvv гадаадаас ирэхдээ над єгсийн байлээ л дээ. Анх тэр хувцасаа ємсчєєд цэцэрлэгтээ очжээ. Аав ч юм уу, ээж ч юм уу аваачиж єгсийн байх. Тэгэхэд манайх Сэлэнгэ аймгийн Сvхбаатар хотод байсын. Єє яасан хєєрхєн хvvхэд вэ алий харъя гутлыг энэ тэр гээл цэцэрлэгийн багш нь хvлээж авсан гэсэн. Орой авах гээд очсон чинь нєгєєх нь муухай царайлцан єєр хувцас ємсєєд сууж байна гэнэ. Яачив ийчив гэсэн чинь мань эр ємдєндєє чацга тууцан гэсэн гэнэ лээ.
Миний тухай энэ гутамшигт тvvхийг ээж аав хоёр байнга ярьдаг ядаргаатай шvv. Ялангуяа Сvхдэй ахыг ирэхлээр зоолттой. Заавалчгvй энэ яриаг ярьж байж бараг яриагаа эхэлж байгаа юм чинь. Нэг бодлын амар юм уу даа. Яг юунаас эхэлж юу ярих вэ гээд тулгамдсан vед иймэрхvv яриа бол аминд орж байгаа юм чинь. Гадаадууд Айсбрэкер гэж хэлдэг мєс хагалагч гэсэн утгатай vгээр иймэрхvv юмнуудыг нэрлээд байгаан. Сайхан халуун дулаан яриа єрнvvлэх эх болж єгдєгєєрєє их ашигтай эд байгаан.
Хоёр дахь блог
Хоёр дахь блогоо бичье гээд суусан чинь юун тухай бичих билээ гэсэн асуулт шууд ороод ирэв. Асуулт толгой руу тvс гээд л ороод ирэх мєчид миний чих рvv бас нэг єєр юм дин гээл ороод ирлээ. Пачелбел гэж хvний зохиосон Каннон гэдэг сонгодог ая байдын. Тэр аяар их ч олон хvн хоолоо олж идсэн байлээ дээ. Холбогдох сэдэв нь Википедиа цэг орг гэдэг хаяг дээр байгаа. Тэрнийг нь нэг ЖерриСи гэдэг хятад гитарист рок ая болгон найруулсныг нь мп3 форматаар олж авсан байсан /Ноогийдоо хайртай шvv. Мєєнєє чи яавалчиг яа би л лав хайртай хэвээрээ л байна/нь гэнэт сонсогдов. Шаффл хийцэн байсым л даа. Энэний ємнєх єгvvлбэрт ямар олон "нь" ороо вэ. Энэ ая vнэн саак шvv. Авахыг хvссэн хvн надтай холбоо бариарай.
Энэ дээр байгаа видео бол ЖерриСигийн хєгжмийн найруулгыг ФанТv гэдэг хоч бvхий солонгос залуу тоглож байгаа байдал. Канноныг сонсож байхад ер нь янз бvрийн дуу санаанд орноо. Би энэнд бvvр аймаар дуртай болоод байгаа.
За тэгээд бас Ногоон Гудамжны Хулиганууд буюу Green Street Hooligans гэдэг хєлбємбєгийн фанатуудын тухай киноны соундтракт их дуртай болоод байгаа. Дуучин нь Terence Jay, дууны нэр One blood. Их гоё намуухан сайхан дуу байгаан. Дуучин нь уул нь улаан рок баагий юм шиг байлээ.
Яг ямар дуунд дуртайгаа би одоо болтол нарийн тодорхойлоогvй л явж байна. Заримдаа тас няс хийсэн рок дуу сонсоод суух дуртай. Харин заримдаа хип хоп сонсцон дохиод сууж байна. Уянгын дуу сонссон шигээ уяраад хайлаад урсаад хэвтэж байх vе ч бас нэлээн. Тэхлээр би єєрєє ерєєсєє тогтворгvй нэгдэл юм байна л даа. Нэг л тийм цэлцгэнэсэн. хахахаахха. Шал тэнэг vг хэрэглэж єєрийгєє хийдэг гэжийшт. Одоо та нарыг уншиж байхад нvдэнд чинь би яг єєрийн биеэр харагдаж байгаа биз? хахаха.
За яршиг хєгжмийн тухай бичью гэтэл єєр гоё сэдэв ороод ирлээ энийгээ дуусгахаас. Уул нь ноороглоод хадгалж болох л юм байна. Тэхдээ яршиг дєє.
Энэ дээр байгаа видео бол ЖерриСигийн хєгжмийн найруулгыг ФанТv гэдэг хоч бvхий солонгос залуу тоглож байгаа байдал. Канноныг сонсож байхад ер нь янз бvрийн дуу санаанд орноо. Би энэнд бvvр аймаар дуртай болоод байгаа.
За тэгээд бас Ногоон Гудамжны Хулиганууд буюу Green Street Hooligans гэдэг хєлбємбєгийн фанатуудын тухай киноны соундтракт их дуртай болоод байгаа. Дуучин нь Terence Jay, дууны нэр One blood. Их гоё намуухан сайхан дуу байгаан. Дуучин нь уул нь улаан рок баагий юм шиг байлээ.
Яг ямар дуунд дуртайгаа би одоо болтол нарийн тодорхойлоогvй л явж байна. Заримдаа тас няс хийсэн рок дуу сонсоод суух дуртай. Харин заримдаа хип хоп сонсцон дохиод сууж байна. Уянгын дуу сонссон шигээ уяраад хайлаад урсаад хэвтэж байх vе ч бас нэлээн. Тэхлээр би єєрєє ерєєсєє тогтворгvй нэгдэл юм байна л даа. Нэг л тийм цэлцгэнэсэн. хахахаахха. Шал тэнэг vг хэрэглэж єєрийгєє хийдэг гэжийшт. Одоо та нарыг уншиж байхад нvдэнд чинь би яг єєрийн биеэр харагдаж байгаа биз? хахаха.
За яршиг хєгжмийн тухай бичью гэтэл єєр гоё сэдэв ороод ирлээ энийгээ дуусгахаас. Уул нь ноороглоод хадгалж болох л юм байна. Тэхдээ яршиг дєє.
Зиак
Зиак олон ч хvний блогийг уншлаа. Бодоод байсан чинь нэг сайхан блог бичмээр санагдаж байна. Яах вэ дээ хааяа жаал юм бичиж байхад.
Эхнийхээ блог дээр ер нь юу бичвэл зvгээр вэ? Зvгээр л єнєєдрийн тєлєвлєгєєгєє бичих юм бол уу? Тэгвэл ч яахав, сая 6 цагт ажил дээрээ ирсэн орой 18 гээд харина. Тэр хооронд тєвєг чирэгдэл бvv гараасай гээл хvсээд явж байх юм даа гэх зэргээр бичих юм байна.
Харин єєрийгєє танилцуулах ёстой байвал яах уу? Намайг Цогчулуун гэдэг, Цогоо гэж дуудаж болно. хэхэ халти Ангирмаагийн дуу явдаг байшт. Нас 27, пяндуу гэж юу юугvй 30 хvрэх нь байна шvv. Ингэхэд 30 хvрэхэд юу нь болохгvй байнаа. Яадын тэр хvvхэд шуухад нь хэнздvvл хэнздэнэ биз муу дvvгийнхээ хvvг эрхлvvлээд л явж байхад болж л таараа. Дvvгийн хvv гэснээр дvv бэр хоёроосоо хvvгээ надаа єгчих гэсэн чинь бэр зєвшєєрєєд дvv хуц гэж байна лээшт хэхэхэ. Энэ хэсэг хvртэл уншаад намайг таньдаггvй хvн за ямар ч байсан дvvтэй бэртэй тэр хоёр нь нэг нялх хvvтэй юм байна гэж бодож байгаа байх даа. Дахиад хоёр дvv байнаа цаана нь. Нэг нь удахгvй надад зээ гаргаж єгєх гэж байгаа. Даан ч намайг энд ажил дээрээ байхад тєрнє гэдэг нь надад таалагдахгvй байгаа.
Энд гэдэг нь Оюу Толгой. Яагаав нєгєє хэл ам хийгээд олон амьтны нvдний хорыг шингээж байгаа газар. Олон ч хvнийг тэжээж байгаа, дахиад олон хvнийг тэжээж магадгvй газар л даа. Харин муусайн улс тєрчид, улс тєрч болж харагдахыг хvсэгчид гэж бvлэг гаруудын тархи угаалт хар цагаан пяр /манайхан нээрээ муухай туйлширна шvv. PR буюу Public Relation буюу Олон Нийттэй Харилцах гээд vгийг заавал ч гvй пиар гэж бичихийн. Их л сайхан боловсролтой Монгол харагддаг байх л даа/ хэрэглэсний шидээр нэг л их бусдад юу юугvй алдцан газар, одоо Канадууд энэ хавийн газрыг тэр чигээр нь нутаг руугаа нvvлгээд аваачцан газар болчоод байгаа л даа. Яг юу хэлэх гээд энийг эхэлснээ ч мартчиж. Ер нь бол заримдаа ярьж байсан юмнаасаа халиад салбарлаад далийгаад явчдаг дутагдалтай хvн л дээ би.
Би уул нь єєрийгєє танилцуулж эхэлж байсан шиг санагдахын. Та татгалзахгvй бол би vргэлжлvvлэн єєрийгєє танилцуулъя. Дээр байгаа юмыг уншаад /яг дээрх биш, тэрний дээрх/ айлын том юм байна гэж ойлгосон болов уу? Ойлгоогvй бол одоо ойлгож байгаа байх. Айлын томын хувьд би єєртєє бусдыгаа чирж явах, тэжээх гэсэн том vvрэгтэй хvн гэж боддын. Даанч одоогоор чирсэн юм алга. Цаг хугацаа харуулна гээл том цэцэрхдэг ч юм бил vv. Нээрээ тэжээх гэснээс би гэрийнхнээ тэжээж эхлээгvй байж єєр хvмvvсийг тэжээгээд байгаадаа их дургvй хvрдийшт заримдаа. Ерєнхийлєгчийг, ерєнхий сайдыг, багш, эмч, хоригдол, хєгшчvvд гээл нийгмийн бvх элементэд миний сvvлийн хэдэн жилийн хvч хєдєлмєр зарцуулагдсан гэж бодохоор социализмын vед би бахархах байсан биз. Харин одоо бол дургvй хvрч байна. Мань мэт нь ингээл мєрєєрєє ажиллаал байдаг цалин хєлснєєсєє татвар гэж сар болгон суутгуулаад л. Ер нь яасан гэж тэр алуурчин, хулгай, хvчиндэгч, нийгмийн шаар, шавхруунуудыг ард тvмний "ариун цагаан" /хашилт босгосны учир нь хvн бvр ариун цагаан хєдєлмєр хийгээгvй байх гэж бодсоных. Зохиогч/ хєдєлмєрийн vрнээс хураасан татвар, хєрєнгєєр тэжээж, тусгаарлаж байх ёстой юм. Тэд нарыг нэг газар барьж байгаад бvгдэнгээр нь зам засуул л даа, байшин бариул, яадгийн трактораар хагалдаг газрыг тэд нараар хагалуул л даа. Тэрнийх нь тєлєє захиалагч байгууллагаас нь мєнгє аваад тэр мєнгєєр нь хооллож ундлахгvй юу. хэхэ хадуурцан лааж явна.
Манай аав нэг удаа намайг "Чи социализмын vед тєрсєн бол их боломжийн байх байж дээ" гэж байж билээ. Миний бодлоор би энэ vед хэрэгтэй болоод л энэ vед тєрсєн байх. 1979 оны хоёр сард Цогоо гэж хvн тєрєх ёстой гээд тээр дээр vед нэг хvн /энэ хэсэгт уул нь англи хэлний someone гэдэг vг их зохимжтой юм шигээ. Аан нээрээ Монгол хэлний хэн нэгэн гэдэг vг зохих юм байна/ зохиол дээрээ бичцэн байгаа байх даа.
Заза залхуу хvрчлээ гэнэт. Анхны блог гэхэд юун их юм бичдийн гээд гэнэт єєртєє уурлав. Юм бичилгvй их удаж. Их ч цангаж. Явж кофе уухаас. Єчигдєр архи ууцан чинь бага зэргийн шарталттай. Орой дахиж уудаг ч юм билvv? Эсвэл нэг кино vзчээд усанд орчоод унтдаг юм билvv? Заза цагийн юмыг цагт нь хий гэсэн ухаант ардын мэргэн vг байна. Ухаант ард гэснээс яагаад заавал ухаантай vгийг ардууд хэлсэн байдын? Ноёд тийм тэнэг байсын бол уу? Yлгэр мvлгэр дээр дандаа тэнэг ноёныг ухаантай ард мадлаж байгаа гардаг. Yлгэр угаасаа ийм байсын бол уу эсвэл социализмийн vеийн ангийн ялгаа юу?
Эхнийхээ блог дээр ер нь юу бичвэл зvгээр вэ? Зvгээр л єнєєдрийн тєлєвлєгєєгєє бичих юм бол уу? Тэгвэл ч яахав, сая 6 цагт ажил дээрээ ирсэн орой 18 гээд харина. Тэр хооронд тєвєг чирэгдэл бvv гараасай гээл хvсээд явж байх юм даа гэх зэргээр бичих юм байна.
Харин єєрийгєє танилцуулах ёстой байвал яах уу? Намайг Цогчулуун гэдэг, Цогоо гэж дуудаж болно. хэхэ халти Ангирмаагийн дуу явдаг байшт. Нас 27, пяндуу гэж юу юугvй 30 хvрэх нь байна шvv. Ингэхэд 30 хvрэхэд юу нь болохгvй байнаа. Яадын тэр хvvхэд шуухад нь хэнздvvл хэнздэнэ биз муу дvvгийнхээ хvvг эрхлvvлээд л явж байхад болж л таараа. Дvvгийн хvv гэснээр дvv бэр хоёроосоо хvvгээ надаа єгчих гэсэн чинь бэр зєвшєєрєєд дvv хуц гэж байна лээшт хэхэхэ. Энэ хэсэг хvртэл уншаад намайг таньдаггvй хvн за ямар ч байсан дvvтэй бэртэй тэр хоёр нь нэг нялх хvvтэй юм байна гэж бодож байгаа байх даа. Дахиад хоёр дvv байнаа цаана нь. Нэг нь удахгvй надад зээ гаргаж єгєх гэж байгаа. Даан ч намайг энд ажил дээрээ байхад тєрнє гэдэг нь надад таалагдахгvй байгаа.
Энд гэдэг нь Оюу Толгой. Яагаав нєгєє хэл ам хийгээд олон амьтны нvдний хорыг шингээж байгаа газар. Олон ч хvнийг тэжээж байгаа, дахиад олон хvнийг тэжээж магадгvй газар л даа. Харин муусайн улс тєрчид, улс тєрч болж харагдахыг хvсэгчид гэж бvлэг гаруудын тархи угаалт хар цагаан пяр /манайхан нээрээ муухай туйлширна шvv. PR буюу Public Relation буюу Олон Нийттэй Харилцах гээд vгийг заавал ч гvй пиар гэж бичихийн. Их л сайхан боловсролтой Монгол харагддаг байх л даа/ хэрэглэсний шидээр нэг л их бусдад юу юугvй алдцан газар, одоо Канадууд энэ хавийн газрыг тэр чигээр нь нутаг руугаа нvvлгээд аваачцан газар болчоод байгаа л даа. Яг юу хэлэх гээд энийг эхэлснээ ч мартчиж. Ер нь бол заримдаа ярьж байсан юмнаасаа халиад салбарлаад далийгаад явчдаг дутагдалтай хvн л дээ би.
Би уул нь єєрийгєє танилцуулж эхэлж байсан шиг санагдахын. Та татгалзахгvй бол би vргэлжлvvлэн єєрийгєє танилцуулъя. Дээр байгаа юмыг уншаад /яг дээрх биш, тэрний дээрх/ айлын том юм байна гэж ойлгосон болов уу? Ойлгоогvй бол одоо ойлгож байгаа байх. Айлын томын хувьд би єєртєє бусдыгаа чирж явах, тэжээх гэсэн том vvрэгтэй хvн гэж боддын. Даанч одоогоор чирсэн юм алга. Цаг хугацаа харуулна гээл том цэцэрхдэг ч юм бил vv. Нээрээ тэжээх гэснээс би гэрийнхнээ тэжээж эхлээгvй байж єєр хvмvvсийг тэжээгээд байгаадаа их дургvй хvрдийшт заримдаа. Ерєнхийлєгчийг, ерєнхий сайдыг, багш, эмч, хоригдол, хєгшчvvд гээл нийгмийн бvх элементэд миний сvvлийн хэдэн жилийн хvч хєдєлмєр зарцуулагдсан гэж бодохоор социализмын vед би бахархах байсан биз. Харин одоо бол дургvй хvрч байна. Мань мэт нь ингээл мєрєєрєє ажиллаал байдаг цалин хєлснєєсєє татвар гэж сар болгон суутгуулаад л. Ер нь яасан гэж тэр алуурчин, хулгай, хvчиндэгч, нийгмийн шаар, шавхруунуудыг ард тvмний "ариун цагаан" /хашилт босгосны учир нь хvн бvр ариун цагаан хєдєлмєр хийгээгvй байх гэж бодсоных. Зохиогч/ хєдєлмєрийн vрнээс хураасан татвар, хєрєнгєєр тэжээж, тусгаарлаж байх ёстой юм. Тэд нарыг нэг газар барьж байгаад бvгдэнгээр нь зам засуул л даа, байшин бариул, яадгийн трактораар хагалдаг газрыг тэд нараар хагалуул л даа. Тэрнийх нь тєлєє захиалагч байгууллагаас нь мєнгє аваад тэр мєнгєєр нь хооллож ундлахгvй юу. хэхэ хадуурцан лааж явна.
Манай аав нэг удаа намайг "Чи социализмын vед тєрсєн бол их боломжийн байх байж дээ" гэж байж билээ. Миний бодлоор би энэ vед хэрэгтэй болоод л энэ vед тєрсєн байх. 1979 оны хоёр сард Цогоо гэж хvн тєрєх ёстой гээд тээр дээр vед нэг хvн /энэ хэсэгт уул нь англи хэлний someone гэдэг vг их зохимжтой юм шигээ. Аан нээрээ Монгол хэлний хэн нэгэн гэдэг vг зохих юм байна/ зохиол дээрээ бичцэн байгаа байх даа.
Заза залхуу хvрчлээ гэнэт. Анхны блог гэхэд юун их юм бичдийн гээд гэнэт єєртєє уурлав. Юм бичилгvй их удаж. Их ч цангаж. Явж кофе уухаас. Єчигдєр архи ууцан чинь бага зэргийн шарталттай. Орой дахиж уудаг ч юм билvv? Эсвэл нэг кино vзчээд усанд орчоод унтдаг юм билvv? Заза цагийн юмыг цагт нь хий гэсэн ухаант ардын мэргэн vг байна. Ухаант ард гэснээс яагаад заавал ухаантай vгийг ардууд хэлсэн байдын? Ноёд тийм тэнэг байсын бол уу? Yлгэр мvлгэр дээр дандаа тэнэг ноёныг ухаантай ард мадлаж байгаа гардаг. Yлгэр угаасаа ийм байсын бол уу эсвэл социализмийн vеийн ангийн ялгаа юу?
Subscribe to:
Posts (Atom)