Wednesday, August 13, 2014

Oh, Captain! My Captain!

Хамгийн дуртай жүжигчдийн маань нэг Робин Виллиамс өчигдөр хорвоог орхин оджээ. Анх “Хатагтай Доубтфайр” гээд кинон дээр танилцсанаас хойш хичнээн ч киног нь үзэж, инээхдээ инээж, уйлахдаа уйлж явсныг ёстой хэлж мэдэшгүй. Сэтгэлд хоногшсон олон дүр байдаг ч би ганц киног нь л ярья. Үнэнийг хэлэхэд тэр кинон дээр нөхөр өөрөө тийм ч сайн тоглоогүй гэж би боддог юм. Магадгүй инээдмийн кино биш болохоор тэр байх. 

Нас барсаныг нь мэдээд хүндэтгэл үзүүлэх зорилгоор 1989 онд гарсан Dead poets society гээд киног үзлээ. Үйл явдлын хувьд 1959 он хавьцаа хуучинсаг хэв маяг бүхий хөвгүүдийн дотуур байртай сургуульд дэвшилтэт сэтгэлгээ бүхий Англи хэл, уран зохиолын багш ноён Китинг ирж, улмаар хөвгүүдийг чөлөөтэй сэтгэж, өөрийн хүссэн зүйлээ хийх урам зориг өгч байгаа тухай гардаг юм. Анхны хичээл дээрээ хүүхдүүдийг сургуулийн алдрын танхимд дагуулан орж, бахархал болсон үе үеийн залуу сурагчдын зургийг харуулж байгаад Carpe diem гэдэг үг зааж өгнө. Латинаас хөрвүүлбэл “Seize the day” буюу утгачилах юм бол “тултал амьдрах” тухай. Энэ санаагаа батлахын тулд шүлгийн бадгийг ашигладаг юм.

Gather ye rosebuds while ye may, 
  Old Time is still a-flying;
And this same flower that smiles today
  Tomorrow will be dying.

Чадаж байгаа дээрээ дэлбээгээн цуглуул 
  Цаг хугацаа зогсолтгүй урагшилсаар 
Чам руу инээмсэглэн буй эдгээр цэцэгс
  Цаг нь болоод маргааш гэхэд үхэцгээх болно. (Муухан орчуулга болсныг би мэдэж байгаа.) 

Цаг хугацаа чамайг хүлээхгүй учраас хүсэл зоригоо хөөцөлдөх зав өөртөө гаргаж байхыг ноён Китинг хөвгүүдэд ойлгуулдаг. Тус дунд сургууль маш дэг жаягтай, хуучны хэв маягтай бөгөөд Айви лиг буюу Америкийн томоохон найман их сургуульд элсэх стандартын сургалттай. Ийм ч учраас том амбицтай эцэг эхчүүд хөвгүүдээ ирээдүйн хуульч, эмч гэх мэт хүндэтгэлтэй мэргэжлийн хүмүүс болгохын тулд энэ сургуульд өгдөг. Уран зохиолын хичээл тухайн хүмүүсийн ирээдүйн амьдралд огт чухал биш гэсэн нийтлэг ойлголттой, хөтөлбөр нь ч гэсэн тэрнийхээ дагуу. Яруу найргийг ойлгохын тулд түүний төгс байдлыг хэвтээ тэнхлэг, хэр чухал вэ гэдгийг босоо тэнхлэгт оруулаад огтлолцох цэг үүсэх талбайг тухайн яруу найргийг хэр гайхалтай вэ гэдгийг тодорхойлно гэх мэт марзан агуулга ч байх шиг. Эдгээрийг “баас” гэж үзсэн Ноён Китинг залуу хөвгүүдэд амьдралын үнэн зорилго бол хүний хүсэл тачаал, хайр дурлал бөгөөд хууль, инженер, эмнэлэг зэрэг мэргэжлүүд зүгээр л амьдралын хэрэглэгдэхүүн гэж сургана. 

Төрөлх сургуульдаа эргэн ирж багшилж байгаа ноён Китингийн тухай хөвгүүд судлахдаа багшийгаа “Dead poets society” буюу Өнгөрсөн найрагчдийн нийгэмлэг хэмээх сургуулиас гадуурх нууц бүлгэмийн гишүүн байсныг мэддэг. Романтик мөрөөдөлдөө хөтлөгдсөн залуус дуртай найргаа уншиж, онгодоо хөгжөөдөг байсныг мэдсэн хөвгүүд энэ бүлгэмийг нь сэргээнэ. Ноён Китингийн өвөрмөц заах арга барил хөвгүүдэд нөлөөгөө үзүүлж өөрсдийн хүссэн зүйлсийг хийж эхэлдэг. 

Төрүүлсэн үр, хүүхэддээ хайргүй эцэг эх гэж байдаггүй байх. Туулж өнгөрүүлсэн амьдрал, замналдаа харамсах зүйлгүй хүн ч гэж байдаггүй биз. Тийм ч учраас өөрийн хийсэн алдааг битгий давтаасай гэсэндээ, өөрт олдоогүй боломжийг хүүхдүүддээ гаргаж өгөхийг хүссэндээ бид хайртай хүүхдүүдээ бас бие даасан хувь хүн юм гэдгийг мартдаг. Хувь хүний чөлөөт сонголт гэсэн хамгийн үнэтэй зүйлийг мартаж тэдний өмнөөс шийдвэр гаргадаг. Зөвшөөрөөгүй тохиолдолд тэднийг нухчин дарж, өөрийн үйлдлийг тэдний сайн сайхны төлөө хэмээн өөртөө муйхраар итгүүлнэ. Хөөрхий хүүхдүүдэд эцэг эхийгээ сөрж зүрхлэх хүч байхгүй. Хангалттай хүч өөртөө хуримтлуулсан үед хэтэрхий оройтсон байх нь олонтаа. 

Кинон дээр гардаг зүйлсийг хэлэлгүйгээр эдгээрийг олигтой тайлбарлахад их төвөгтэй юм. Сонирхож уншсанд баярлалаа гэх үү дээ. Энэ киног үзээгүй хүн байвал яаралтай олж үзэхийг санал болгоё. Уран зохиол, яруу найраг, чөлөөт хүсэл, зүгээр амьд байх биш жинхэнээсээ амьдрах тухай. Кинон дээр амьдралынхаа мөрдлөг болгочихмоор үг, хэлц үгнүүд маш их гардаг. Ямар нэг киног дээр нь гардаг ганц үгээр илэрхийлэх боломжтой бол энэ кинон дээр маш олон алдартай шүлгүүд гардаг учраас тэрнийг нь гэж хэлэхэд их хэцүү юм. Гэхдээ яг ганцыг хэлнэ гэх юм бол “Oh, Captain! My Captain!” гэж хэлээд ширээн дээр зогсож байгаа эдгээр хүүхдүүд бүрэн төлөөлөх байх аа. 

2014.08.13


1 comment:

Оргил said...

goyo ahiin goyo blogtoi taniltslaashd hehe